Amavubi y’u Rwanda yagize ibyishimo bigufi ubwo yari imbere ya Lesotho ku wa 25 Werurwe 2025. Nubwo yari yabonye amahirwe menshi yo gutsinda, yabonye igitego kimwe gusa mbere y’uko Lesotho yishyura ku munota wa 81 binyuze kuri Lehlohonolo Fothoane. Iki kibazo cy’ubusatirizi buke cyagaragaye no mu mukino Amavubi yatsinzwemo na Libya mu Ugushyingo.
Nyuma yo gutsindwa na Libya, abatoza b’Amavubi, by’umwihariko Frank Torsten Spittler, bashinjwe kunanirwa kugeza ikipe ku ntego. Yashinjwaga kudatanga umusaruro, ndetse byarangiye adahawe andi masezerano. Gusa, we yavuze ko ikibazo atari icy’abatoza gusa, ahubwo ari abakinnyi batabasha gutsinda ibitego.
U Rwanda rwahisemo umutoza mushya, Adel Amrouche, habura iminsi 19 ngo Amavubi akine umukino wa mbere. Iki cyemezo cyafashwe mu gihe Ikipe y’Igihugu yari imaze amezi arenga abiri nta mutoza mukuru. Byatumye agira imbogamizi zo kumenya neza abakinnyi, kuko atahawe igihe gihagije.
Mu gihe u Rwanda rwari ruheruka gutsinda Nigeria mu Ugushyingo, bamwe mu bakinnyi bagize uruhare muri iyo ntsinzi ntibari bahari ku mukino wa Lesotho. Abo barimo Ntwari Fiacre, Imanishimwe Emmanuel, na Bizimana Djihad. Hari kandi n’abandi bakinnyi bari basanzwe batsindira Amavubi, nka Nshuti Innocent na Mugisha Gilbert, ariko batakigaragara neza mu makipe yabo.
Benshi mu bakinnyi b’Amavubi bagaragaje kudakura mu mukino wabo, abandi basubira inyuma mu makipe bakinamo. Hari kandi ikibazo cy’uko u Rwanda rutagerageza gushakisha abakinnyi bashya bafite impano zo kongerera ikipe imbaraga, ahubwo rukomeza kwizera abakinnyi ba kera batagitanga umusaruro nk’uko byari bikenewe.
IGIHE yakoze ubushakashatsi bugaragaza ko hari abakinnyi barenga 300 bashobora gufasha Amavubi, yaba abakiri bato cyangwa abari hanze, ariko kugeza ubu nta n’umwe uraganirizwa. Amazina yari yaravuzwe mbere nka Noam Emeran, Warren Kamanzi, na Joel Mvuka Mugisha yibagiranye, kandi nyamara bashobora kuba inyongera nziza mu ikipe.
Amavubi ashobora kugorwa no kugera ku rwego rwo guhatana na makipe akomeye igihe cyose azakomeza gushingira ku bakinnyi bakina muri Shampiyona y’u Rwanda. Aho kugira ngo hazanwe abatoza bashya buri gihe, hakwiye gushyirwa imbaraga mu gushaka no gukomeza abakinnyi beza b’abanyarwanda bakina hanze, kugira ngo Ikipe y’Igihugu igire imbaraga n’icyizere mu marushanwa mpuzamahanga.